Վանաձոր

Սանահին

Սանահինի միջնադարյան վանական համալիրը գտնվում է Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզում, համանուն գյուղում, ներկայումս՝ Ալավերդի քաղաքի շրջագծում: Հնում մտնում էր Մեծ Հայքի Գուգարք աշխարհի (նահանգի) Տաշիրք գավառի մեջ: 1996 թվականին ՄԱԿԳՄԿ-ի կողմից Հաղպատի վանքի հետ միասին ճանաչվել է համաշխարհային մշակութային ժառանգության մաս: Սանահինի համալիրի ամենահին՝ Սբ. Աստվածածին եկեղեցին կառուցվել է Բագրատունյաց Աբաս թագավորի օրոք 928-944 թթ.: Ըստ ավանդության՝ եկեղեցին կառուցվել է դեռևս 4-րդ դարում Գրիգոր Լուսավորչի կողմից տեղադրված խաչի տեղում: Աշոտ Գ Ողորմածի օրոք կառուցվել է Սբ. Ամենափրկիչ եկեղեցին՝ նրա կին Խոսրովանույշի թագուհու հրամանով. այս եկեղեցու կառուցումն ավարտվել է 966թ.: 979 թվականից մտել է Տաշիր-Ձորագետի թագավորության մեջ՝ հանդիսանալով վերջինիս կարևորագույն կենտրոններից մեկը և դառնալով եպիսկոպոսանիստ:

• 
• 
• 
• 

Հաղպատ վանք

Հաղպատը X-XIIIդդ. Հայաստանի նշանավոր հոգևոր մշակութային կենտրոններից էր (Լոռի մարզ)։ XIIդ. 2-րդ կեսից XIVդ. Հաղպատի վանքը դառնում է Կյուրիկյան թագավորության թեմական կենտրոն, Սանահինից այստեղ է տեղափոխվում տեղական թագավորների տոհմական գերեզմանատունը։ Հաղպատի վանքը հիմնադրվել է 976թ.-ին, Բագրատունի Աշոտ Գ-ի թագավորության ժամանակ։ Տեղադրված է կիրճերով եզերված սարահարթի վրա, որի մատույցները վերահսկել է XIIIդ. հատկապես այդ նպատակով կառուցված Կայանբերդը։ Վանքը միջնադարյան Հայաստանի խոշոր մշակութային կենտրոններից էր, ուր գործել են ժամանակի նշանավոր գործիչներ, գրվել և նկարազարդվել են բազմաթիվ ձեռագրեր, որոնց թվում 1211թ.-ի «Հաղպատի Ավետարանը»։

Մենք շնորհակալ կլինենք, եթե դուք կիսվեք այս հոդվածով: