Արեւմտյան Հայաստան 6-օրյա բարձրակարգ շրջագայություն (Օգոստոս 31)
(06 Սեպտեմբերի, 2013 - 10 Սեպտեմբերի, 2013)

Անսպասելի իրականացավ մանկությունից փափագած երազանքս: Դեպի մեր պապերի Երկիր ուխտագնացությունը տարիներ շարունակ հոգումս իրարամերժ զգացողություններ էր առաջացնում: Գնա՞մ, թե՝ չգնամ: Ահա եկավ պահը: Ամուսնուս և դստերս հետ որոշեցինք մասնակցել այս ուղևորությանը:
Սրտի թրթիռով էի սպասում, թե երբ կտեսնեմ պապերիս ծննդավայրը: Առաջինը մեզ դիմավորեց Արդահանը: Քարացել էի բնության այդ շքեղ գույներից. անծայրածիր  անտառներ, դաշտեր...
Հասանք Կարս: Պապիկս ծնունդով Կարսից է: Անկախ ինձանից սիրտս սկսեց թրթռալ: Հուզմունքը կոկորդս խեղդում էր, արցունքները հոսում էին աչքերիցս: Շատ-շատ դժվար էր:
Եղանք Անիիում, Վանում, Իգդիրում, Մուշում, Էրզրումում: Բարձրացանք Արարատի փեշին, ներկա գտվեցինք Աղթամարի Սբ. Խաչ եկեղեցում տեղի ունեցող պատարագին: Ամեն մի վայրից հեռանալիս կարծես սրտիցս մի կտոր էի պոկում և թողնում: Մի բութ ցավ կոկորդս խեղդում էր: Բայց ի՞նչ կարող ես անել: Մնում է միայն ապրել ու Աստծուն խնդրել պատմական ճշմարտության վերականգնում: Մեր ուխտագնացությունը չափազանց հետաքրքիր և հագեցած էր շնորհիվ «Անիտուրի» կազմակերպիչների: Ամբողջ հոգով շնորհակալ եմ տեր և տիկին Առուշանյաններին, նրանց որդուն: Թող Աստված Ձեզ տա քաջ առողջություն և երկար տարիների կյանք, քանզի դուք կատարում եք հայրենանվեր, հսկայական, անգնահատելի աշխատանք:

Սա իմ երկրորդ ուխտագնացությունն էր Արևմտյան Հայաստան: Այս անգամ ծնողներիս ուղեկցությամբ: Ուխտագնացությունը բացառիկ էր նրանով, որ բախտ վիճակվեց ներկա գտնվելու և հաղորդություն ստանալու Աղթամարի Սբ. Խաչ եկեղեցու պատարագին: Ցավ ապրեցի, երբ տեսա Վարագավանքի Սբ. Նշան եկեղեցու  նախագավիթն այլևս չկար (փլվել էր  Վանի երկրաշարժի ժամանակ), թե ինչպես էին մեր աչքի առաջ քանդում Մուշի  հայկական թաղամասի հայերից մնացած վերջին մնացորդները: Ինչպես միշտ Առուշանյանների ընտանիքը ամեն ինչ կազմակերպել էր բարձր մակարդակով: Նրանց օգնությամբ հայրս գտավ իր պապի գյուղը՝ Բերդաղը: Հուզմունքն աննկարագրելի էր: Շնորհակալություն Առուշանյան ընտանիքին  այս Աստվածահաճո  և հայրենանվեր  աշխատանքի համար: Հիշենք, որ  մենք ոչ միայն  ցեղասպանության ենթարկված, այլ նաև հայրենազրկված ժողովուրդ ենք: Մեր հայրենիքի բռնազավթված մասը վաղ թե ուշ միանալու է Հայաստանի Հանրապետությանը: Բայց այստեղ հարկ եմ համարում մեջբերել հայ մեծն վիպասան Րաֆֆու խոսքերը.  «Ով չի ճանաչում իր հայրենիքը, չի կարող ճշմարտապես սիրել այն:»

Շնորհակալություն Առուշանյանների ընտանիքին, որ անգնահատելի ծառայություն մատուցեցին մեզ՝ հնարավորություն տալով լինել Էրզրում: Մեր հիմնական նպատակն էր լինել մեր պապերի ծննդավայրում: Կնոջս նախնիները գաղթել են Բայազետից, իսկ իմ  պապը ծնվել է Էրզրումում: Կիսով չափ իրականացավ նաև իմ երազանքը՝ բարձրանալ Արարատ: Արարչի կամոք հաջորդ տարի կբարձրանամ Արարատի գագաթը: Այն ինչ զգացինք, դժվար է բացատրել, առաջինը ուրախություն, որ այդպիսի դրախտային երկիր ունենք և ցավ, որ այն օտարինն է, որ տիրոջ նման խնամում է այն: Վերադարձից հետ հիասթափություն ու անորոշություն: Օտարը պահպանում է մեր երկիրը, իսկ մենք ավերում ու պղծում ենք վերջին մի բուռ հողը, որն արդեն կորցնում ենք: Կոտորածի համար մեղադրում ենք բոլորին, թուրքին, քրդին, ռուսին, բայց իրական մեղավորը մենք ենք, որ կորցրել ենք մեր հոգևոր արժեքները, հեռացել ենք մեր արմատներից: Միայն վերադարձը մեր արմատներին կփրկի մեր ազգը: